advertise

کبد چرب غیر الکلی

کبد چرب بیماری است که به تجمع چربی به میزان ۵ درصد یا بیشتر از وزن کبد اطلاق می گردد و معمولا به دنبال سونوگرافی شکمی جهت تشخیص علل افزایش آنزیم های کبدی تشخیص داده می شود. اضافه وزن و چاقی خصوصا"چاقی شکم"و بالا بودن چربی های خون از مهمترین عوامل بروز این بیماری است. در یک مطالعه در سال ۱۳۹۵، شیوع کبد چرب غیر الکلی در ایران ۳۳.۹ درصد گزارش شده است. شیوع آن در میان مردان، افراد مبتلا به دیابت و فشار خون و افراد مسن تر بیشتر می باشد. هر چند این بیماری خوشخیم است، اما به علت توانایی تبدیل به فاز التهابی و نارسایی کبد ، تشخیص و درمان به موقع آن از اهمیت خاصی برخوردار است.

عوامل تغذیه ای ایجاد کننده

مطالعات نشان داده اند پیروی از "رژیم غذایی غربی"که شامل فرآورده های گوشتی (سوسیس و کالباس)، فست فود، مایونز، شکر، نوشابه و آبمیوه، دلستر، لبنیات پر چرب، کربوهیدرات های تصفیه شده (برنج سفید، نان بدون سبوس و ...) دسرهای شور و شیرین و روغن های اشباع و ترانس است، نسبت به"رژیم غذایی سالم"خطر بروز کبد چرب را افزایش می دهد."رژیم غذایی سالم "شامل میوه های تازه و خشک، سبزیجات، ماهی، ماکیان بدون پوست، روغن زیتون، سیر، لبنیات کم چرب، آجیل ها و مقادیر کمتری گوشت قرمز می باشد. حتی رژیم دوران بارداری مادر در صورت بالا بودن محتوای انرژی و چربی، شکر و نمک، خطر بروز کبد چرب را در سال های آینده برای فرزندش افزایش می دهد.

اقدامات درمانی

مهمترین و اولین اقدام جهت کنترل این اختلال "اصلاح سبک زندگی"می باشد. اصلاح سبک زندگی شامل مجموعه اقدامات غیر دارویی است که جهت پیشگیری و کنترل بیماری های مزمن توصیه می شود. این اقدامات شامل کاهش وزن (۵/۰-۷)، پرهیز از پر خوری، پرهیز از گرسنگی های طولانی مدت، افزایش تحرک بدنی و عدم مصرف الکل و ...می باشد.

توصیه های غذایی

*کاهش انرژی دریافتی
*حذف کربوهیدرات های ساده، شکر، نوشابه، دلستر، کیک، بیسکوییت، آبمیوه ها خصوصا انواع صنعتی
*استفاده از منابع اسیدهای چرب امگا ۳ (غذاهای دریایی، بذر کتان، روغن کانولا(کلزا)، گردو)
*استفاده از منابع اسید اولئیک: (روغن زیتون، روغن کانولا (کلزا)، روغن هسته انگور)
*به حداقل رساندن مصرف چربی های اشباع و ترانس: روغن های جامد و قنادی، لبنیات و گوشت های پر چرب، پوست ماکیان
*مصرف مواد غذایی فراویژه:
ماست پروبیوتیک، کاسنی، کنگر فرنگی، تره فرنگی، مارچوبه، سیر، خارمریم، شاتره، انواع کلم، پیاز، آلبالو، جو، سیب، سویا و ...
*عدم صرف غذا در هنگام عصبانیت
تذکر:
روند کاهش وزن باید تدریجی بوده و تحت نظر کارشناس تغذیه انجام شود. رژیم های بسیار کم کالری می توانند سبب تحریک التهاب در کبد و افزایش سطح بیلی روبین سرم شوند. حداکثر کاهش وزن مجاز ۴ کیلوگرم در ماه می باشد.

درمان دارویی

ویتامین هایی مانند ویتامین A، B۳، B۱۲،C ،D وE و موادمعدنی مانند آهن، مس و روی، داروهای افزاینده حساسیت به انسولین (مانند متفورمین) ممکن است بتوانند روند بهبود بیماری را تسهیل کنند. تجویز موارد فوق در صورت لزوم زیر نظر پزشک مربوطه انجام می شود. از مصرف خودسرانه هر گونه دارو (شیمیایی و گیاهی) به علت احتمال اثرات جانبی زیان آور بپرهیزید.